De gemeente Groningen levert op diverse manieren een bijdrage aan het realiseren van de klimaatambities voor Groningen. De gemeentelijke organisatie zet menskracht en middelen in om andere actoren te inspireren, verbinden, faciliteren en bewustwording te creëren. Hiermee wil de gemeente bereiken dat burgers en bedrijven energiebewuster worden en investeren in verduurzaming en vermindering van het energieverbruik. De gemeente wil zelf het goede voorbeeld geven en zo snel mogelijk energieneutraal zijn. Om dit te bereiken is GrESCo opgericht, deze afkorting staat voor Groningse Energie Service Compagnie. GreESCo draagt zorg voor de verduurzaming van het gemeentelijk vastgoed. Zowel de activiteiten van de eigen organisatie als de GrESCo zijn in dit hoofdstuk opgenomen.
N.B. De gemeente heeft samen met het Waterbedrijf Groningen de nieuwe entiteit Warmtestad BV opgericht. Warmtestad BV exploiteert hernieuwbare energieprojecten en levert de opgewekte hernieuwbare energie aan inwoners en bedrijven in Groningen. De activiteiten van Warmtestad BV staan in een apart hoofdstuk.
Gemeentelijke organisatie
Activiteiten in uitvoering/voorgenomen activiteiten gericht op energiebesparing
Activiteiten met een direct effect
-
Collectieve inkoopactie (van spouwmuur- en vloerisolatie) voor huizenbezitters. Dit project wordt ondersteund door de gemeente Groningen. Doel is een deelname van 150 bewoners (effect: onbekend).
-
Project Energiebesparing bij de particuliere huishoudens in het kader van de ondersteuningsstructuur VNG. Het aantal deelnemende huishoudens is nog niet bekend (effect: onbekend).
Activiteiten met een indirect effect
-
De middelen die reeds zijn ontwikkeld (quickscan, warmtebeelden etc.) zullen nog verder doorontwikkeld worden.
-
De mogelijkheden verkennen voor oprichting van een 'renovatie-winkel'
-
Voor de VVE's, monumenten en studentenhuizen wordt een afzonderlijk actieprogramma opgesteld.
-
Onderzocht wordt waar de aanpak van de particuliere voorraad kan meeliften met een gebiedsgerichte aanpak voor huurwoningen. Tevens zou het project Hoogspringers kunnen worden uitgebreid naar de particuliere voorraad.
-
De gemeente streeft ernaar dat alle nieuwbouw vanaf 2017 energieneutraal wordt uitgevoerd. Om dit te faciliteren zal de gemeente in beeld brengen welke meerkosten met energieneutraal bouwen gemoeid zijn.
-
Het reserveren van revolverend budget voor financiële experimenten.
-
Ontwikkelen van diverse campagnes op het gebied van isolatie i.s.m. de lokale energiecoöperaties, NMG en het bedrijfsleven.
-
Het loket Groningen woont SLIM wordt uitgerold in de andere 22 gemeenten in de provincie Groningen. De gemeente Groningen heeft in dit project de rol van regio-coördinator op zich genomen.
-
Opstellen van een actieprogramma met een branche- en/of gebiedsgerichte aanpak.
-
Onderzoek naar de mogelijkheid voor het oprichten van een energiefonds waarbij financiële ondersteuning wordt geboden aan ondernemers en organisaties met duurzame ambities in de vorm van leningen, garanties en overheidsparticipatie.
-
Vanuit de omgevingsdienst is in 2015 een project opgestart (vanuit het energie-akkoord) waarbij bedrijven worden gestimuleerd om energiebesparende maatregelen te treffen. Gebeurt dit niet via het stimuleren dan zal eveneens handhavend worden opgetreden. Dit project wordt mogelijk gemaakt vanuit de VNG.
-
De inspecties bij bedrijven in het kader van wet- en regelgeving worden gecontinueerd. Overwogen kan worden om bedrijven die meedoen aan de Clean Campagne vrijstelling te verlenen van bedrijfscontroles.
-
Starten project ’energiebesparing bij de detailhandel’. Bij 100 detaillisten een energiescan laten uitvoeren en begeleiden bij het invoeren van de besparende maatregelen.
-
Voortzetten project ‘energiebesparing bij de horecabedrijven’ tot maximaal 100 deelnemende bedrijven (besparing onbekend).
-
De gemeente Groningen investeert samen met andere partijen de komende vijf jaren 85 miljoen euro om het fietsklimaat in en rond de stad te verbeteren.
-
Participeren in het project ‘De Stroomversnelling Koopwoningen'
-
Er is een plan opgesteld om meer energiebesparing bij bedrijven te realiseren.
Lees meer
Activiteiten in uitvoering/voorgenomen activiteiten gericht op hernieuwbare energie
Activiteiten met een direct effect
-
Zonnepanelen op stortplaatsen (effect: onbekend).
-
Circa 400 ha. energielandschap in Meerstad-Noord, o.a. drijvende zonnepanelen, valmeren, waterberging, experimenteergebied etc. (effect: onbekend).
-
Vergisting bermgras en slootafval (effect: onbekend).
Activiteiten met een indirect effect
-
Ontwikkeling energielandschappen waarbij (tijdelijk) onbenutte gronden worden gebruikt voor biomassateelt.
-
Onderzoek naar de haalbaarheid van verwerking van gras tot vezels en grassap met een graspers. Daarnaast onderzoekt de gemeente of ook andere materiaalstromen, zoals slootbagger, nuttig zijn te gebruiken.
-
Onderzoek naar manieren waarop P+R terreinen het beste kunnen worden verduurzaamd (bijvoorbeeld het plaatsen van zonnecarports of met zonnepanelen overdekte looproutes).
-
Doorontwikkelen van de wijze van regievoering op WKO-systemen in samenwerking met marktpartijen (synergie WKO-systemen, vs. centrale WKO-systemen).
-
Onderzoek gestart naar de haalbaarheid van zonnepanelen op en nabij P+R Meerstad.
-
Verkennende haalbaarheidsstudie gestart naar de kansen voor een groot zonnepark in het circa 400 ha. groot energielandschap Meerstad-Noord.
- Verkenning of het aanpassen van de OZB verordening het aanleggen van zonneparken verder kan stimuleren.
- Energie-omgevingsplannen op wijkniveau
Lees meer
Overige activiteiten in uitvoering/voorgenomen activiteiten
Activiteiten met een direct effect
Activiteiten met een indirect effect
-
Binnenstad aantrekkelijker maken door duurzame voertuigen te bevoordelen en vervolgens selectief milieuonvriendelijke vervoerswijzen te ontmoedigen. Te denken valt aan (elektrische) fietsen, elektrische stadsdistributie, elektrische bussen, e-scooters, elektrische taxi’s.
-
Onderzoek naar de mogelijkheden van vestiging van een duurzaam energiestation met duurzame brandstoffen, waaronder waterstof.
-
Elektrische voertuigen stimuleren door belemmeringen weg te nemen en te deze te belonen door bijvoorbeeld korting en de beste parkeerlocaties.
-
50 laadpunten in de stad realiseren
-
Inzetten op elektrisch busvervoer in Groningen Stad. De aanbesteding in 2017 biedt kansen.
-
Meer straatparkeerplaatsen in en rond het centrum krijgen een elektrische laadpaal
Lees meer
Uitgevoerde activiteiten gericht op energiebesparing
Activiteiten met een direct effect
Activiteiten met een indirect effect
-
In maart 2013 heeft de gemeente Groningen het energieloket Groningen woont SLIM gelanceerd. Het Energieloket informeert, adviseert en ontzorgt particulieren, met als doel de particuliere woningvoorraad te verduurzamen en van huizenbezitters zelfbewuste consumenten te maken. Eind 2014 is al aan circa 5.000 inwoners op één of andere manier Eerste Hulp Bij Energiebesparing geboden, bijvoorbeeld d.m.v. energie-checks, warmtebeelden en zonnekaarten.
-
In 2014 heeft de gemeente van alle woningen in Groningen warmtebeelden laten maken en deze beelden zijn via het energieloket op te vragen. Op deze beelden is te zien waar er warmtelekken zijn in de woning. In 2014 zijn er diverse communicatiecampagnes uitgevoerd om deze warmtebeelden bekend te maken bij de inwoners van Groningen. Eind 2014 hebben 1468 inwoners een warmtebeeld van hun woning opgevraagd.
-
Op 10 oktober 2014 (Dag van de Duurzaamheid) heeft het energieloket de gemeente Groningen en de grote werkgevers in de gemeente Groningen gevraagd die dag hun personeel om 10 over 10, 10 minuten de tijd te geven om met energiebesparing aan de slag te gaan. Dit kan door het toepassen van de energiecheck, Zonatlas en quickscan op de website Groningen woont SLIM. Hieraan hebben diverse bedrijven meegedaan.
-
Energiebesparing?! Het geld ligt op straat! Eén van de campagnes van het energieloket was het inzichtelijk maken van het verbruik. Het energieloket trok in mei 2014 de wijken in om het gemiddeld energieverbruik met stoepkrijt op straat aan te brengen. Op deze wijze brengt het energieloket het energieverbruik nu ook fysiek in beeld, het geld komt op straat te liggen! Op de website van het energieloket kan iedere inwoner van Groningen zijn of haar verbruik vergelijken met dat van de buurt.
-
In 2014 heeft de gemeente Groningen deelgenomen aan de duurzame huizenroute. 3 woningeigenaren hebben hun woningen opengesteld voor belangstellenden en diverse mensen hebben deze woningen bezocht.
-
Project Green Key: Green Key is het internationale keurmerk voor bedrijven in de toerisme- en recreatiebranche, en in de markt voor vergader- en congreslocaties, die serieus en controleerbaar bezig zijn met duurzaamheid, Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO), met zorg voor milieu op het bedrijf en de natuur in hun omgeving. Bijna alle deelnemers aan het project voldoen inmiddels aan de normen van de Green Key.
-
Project 'Energiebesparing bij de Groningse horeca': Binnen het project zijn 100 energiescans uitgevoerd.
Lees meer
Uitgevoerde activiteiten gericht op hernieuwbare energie
Activiteiten met een direct effect
Activiteiten met een indirect effect
-
Er is geïnventariseerd welke biomassastromen er vrijkomen bij het groenbeheer van de gemeente en welke verwerkingsmogelijkheden er zijn.
-
Begin 2014 zijn bij Roodehaan de eerste hectares wilgentenen aangeplant.
-
In oktober 2013 heeft de gemeente een biobased economy symposium georganiseerd met als doel bruggen te slaan tussen kennisinstellingen, innovatieve biobased bedrijven en de creatieve sector.
-
Lancering website Zonatlas.
-
Aan de toetsingsregels voor de kapvergunning is ‘rendementsverlies energieopwekkers’ toegevoegd.
-
De gemeente heeft de oprichting van de lokale energiecoöperatie Grunneger Power met een lening mogelijk gemaakt.
-
De gemeente is betrokken geweest bij de oprichting van het coöperatieve energiebedrijf NLD Energie (Noordelijk Lokaal Duurzaam Energie).
-
Samen met Grunneger Power en de Hanzehogeschool heeft de gemeente een ontwikkelmodel voor grootschalige opwekking van zonne-energie met participatie door inwoners opgezet.
-
Verkenning mogelijkheden voor grootschalige zonnesystemen op braakliggende gronden.
-
In het voorjaar van 2013 is een verkennend onderzoek uitgevoerd naar de mogelijkheden van grootschalige windenergie in de gemeenten Groningen en Ten Boer. Daarbij zijn de belemmeringen (afstand tot bebouwing in verband met geluid, externe veiligheid, landschap, cultuurwaarden en aanvliegroutes) en kansen in kaart gebracht.
-
In juni 2013 is de beleidsnotitie Regie op WKO vastgesteld.
-
In de zomer van 2013 heeft de gemeente een groot geologisch onderzoek uitgevoerd naar geothermie bij Zernike.
-
Nieuw zonbeleid vastgesteld waarbij de ambitie voor zon is opgeschroefd van 150 naar 500MW in 2035
-
Legesverordening aangepast waardoor over de zonnepanelen geen leges meer hoeven worden betaald.
Lees meer
Overige uitgevoerde activiteiten
Activiteiten met een direct effect
Activiteiten met een indirect effect
-
Met de stichting E-laad is een overeenkomst gesloten over de realisatie van negen laadpalen, die inmiddels op verschillende plaatsen in de stad zijn geplaatst.
-
Voor 14 laadpunten op P+R terreinen is een aanbesteding gehouden. De laadpunten zijn in 2014 geplaatst.
-
10 laadpunten in de gemeentelijke parkeergarages.
-
Subsidieregeling voor bedrijven/instellingen die op eigen terrein een laadpunt willen realiseren.
Lees meer
GrESCo
De gemeentelijke organisatie is zelf ook een energieverbruiker. De gemeente Groningen is eigenaar van circa 250 gebouwen . De gemeente wil een voorbeeldfunctie vervullen t.o.v. burgers en bedrijven in de gemeente en laten zien dat energie- en CO₂ neutraal opereren haalbaar is. In 2013 is de Groninger Energieservice Compagnie opgericht, de GrESCo. Via de GrESCo voert de gemeente integraal energiemanagement van het gemeentelijke vastgoed. Besparingen op de energierekening worden ingezet voor extra investeringen in duurzaamheidsmaatregelen. Zo kan de gemeente zonder extra begrotingsmiddelen investeren in verduurzaming van gemeentelijk vastgoed. Via de GrESCo wil de gemeente circa 250 gemeentelijke gebouwen voor 2035 energieneutraal maken.
Activiteiten in uitvoering/voorgenomen activiteiten
Activiteiten met een direct effect
-
Vervanging van de huidige verlichting op de sportvelden door led verlichting. Hiermee wordt jaarlijks 421,8 MWh elektriciteit bespaard. (effect: 180 ton CO2-reductie)
-
Onttrekken van warmte aan het riool met behulp van een warmtepomp om zwembad De Papiermolen mee te verwarmen. Dit wordt ook wel riothermie genoemd (effect: onbekend).
-
Aanpak 24 gebouwen naar energielabel A (effect: onbekend).
-
3 kleine windmolens Duinkerkenstraat (effect: onbekend).
-
Zonnepanelen op vijf gemeentelijke daken (effect: onbekend).
Activiteiten met een indirect effect
- Controle en monitoring van het toekomstige energieverbruik.
- Onderzocht wordt of het kostentechnisch mogelijk is de parkeergarages aan het Boterdiep en onder de Euroborg uit te rusten met led-verlichting.
- Samen met Energy Valley en de Hanzehogeschool wordt onderzocht wat de meest kansrijke scenario’s zijn voor het verduurzamen van 24 gebouwen met een hoog energieverbruik naar label A.
- Een onderzoek naar efficiëntievergroting en kostenverlaging wanneer de GrESCo ook het integrale energiemanagement op zich neemt van de overige energieverbruikers zoals de kunstwerken, bruggen en de openbare verlichting.
- Samen met het vastgoedbedrijf in oprichting en de afdeling vastgoedmanagement wordt onderzocht wat de meerwaarde is van een integrale aanpak gebaseerd op de Totale Kosten van Gebruik (ook onderhouds- en beheerkosten meenemen in de rekensom).
- Er wordt een communicatieplan gemaakt en uitgevoerd. Dit is vooral gericht op de eigen gemeentelijke organisatie, om te bevorderen dat medewerkers energiebewust gaan denken.
Lees meer
Uitgevoerde activiteiten
Activiteiten met een direct effect
- Zonnepanelen op gemeentelijke daken. (effect: 300 ton CO2-reductie)
- In 2014 is de verbrandingsoven voor biomassa bij Kardinge, waarin gemeentelijk snoeihout wordt verstookt, in gebruik genomen. Dankzij deze nieuwe energiecentrale neemt het gasverbruik in het sportcentrum af van ruim 1 miljoen m³ naar 0,15 miljoen m³ gas per jaar. (effect: 1.500 ton CO2-reductie)
- Isolatie van appendages bij een 11-tal gemeentelijke gebouwen. Hiermee wordt jaarlijks 80.000 m³ aardgas bespaard. (effect: 140 ton CO2-besparing)
- Zonnepanelen geplaatst op Martiniplaza. (effect: 160 ton CO2-besparing)
- Verduurzaming Stadsschouwburg. (effect: 60 ton CO2-besparing)
- Energiebesparing bij aula Selwerderhof, buurtcentrum Bessemoer en Wijkpost Electronstraat. (effect: 40 ton CO2-besparing)
- Bij de renovatie van Kardinge is afgeschreven verlichting vervangen door LED verlichting (effect: onbekend).
- Toepassing LED verlichting langs de snelweg A7 (effect: onbekend).
Activiteiten met een indirect effect
- In 2013 is de Groninger Energieservice Compagnie opgericht, de GrESCo. Via de GrESCo voert de gemeente integraal energiemanagement van het gemeentelijke vastgoed. Besparingen op de energierekening zet de gemeente in voor extra investeringen in energiebesparende maatregelen.
- Controle en monitoring energieverbruik van gemeentelijke gebouwen
- Identificatie quick wins die kunnen worden behaald door slimme aanpassingen en vervangingsinvesteringen in het gemeentelijk vastgoed.
- Voorbereiden business cases voor verduurzaming gymlokalen, wijkposten en de verlichting van de sportvelden.
- Onderzoek naar de mogelijkheden voor plaatsing van zonnepanelen op het stadhuis.
Lees meer